Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, việc thu hút và giữ chân khách hàng là yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Giữa vòng xoáy đó, Sales Manager nổi lên như "nhạc trưởng" tài ba, dẫn dắt đội ngũ bán hàng chinh phục mục tiêu doanh số và tạo dựng chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Vậy Sales Manager là gì? Họ đóng vai trò quan trọng như thế nào trong doanh nghiệp?
1. Sales Manager là gì?
Sales Manager, hay còn gọi là Trưởng phòng Kinh doanh là người đứng đầu bộ phận bán hàng, chịu trách nhiệm dẫn dắt đội ngũ nhân viên đạt được mục tiêu doanh số do ban lãnh đạo đề ra. Họ như một vị thuyền trưởng, chèo lái con thuyền kinh doanh vượt qua sóng gió thị trường và cập bến thành công.
Vị trí của Sales Manager trong sơ đồ tổ chức:
- Thuộc bộ phận: Kinh doanh/ Bán hàng
- Báo cáo cho: Giám đốc Kinh doanh (Sales Director) hoặc Ban Giám đốc tùy theo quy mô doanh nghiệp.
- Quản lý: Đội ngũ nhân viên kinh doanh (Sales Executive, Sales Representative,...)
2. Phân biệt Sales Manager, Sales Supervisor và Sales Executive
Mặc dù đều thuộc lĩnh vực Sales, nhưng Sales Manager, Sales Supervisor và Sales Executive đảm nhiệm những vai trò và trách nhiệm khác nhau trong bộ máy kinh doanh của doanh nghiệp. Hãy cùng phân biệt rõ ràng 3 vị trí này:
| Tiêu chí | Sales Manager (Trưởng phòng kinh doanh) | Sales Supervisor (Giám sát bán hàng) | Sales Executive (Nhân viên kinh doanh) |
| Vị trí | Cấp quản lý, đứng đầu bộ phận kinh doanh | Cấp trung gian, quản lý trực tiếp một nhóm nhỏ nhân viên kinh doanh | Cấp nhân viên, trực tiếp thực hiện công việc bán hàng |
| Báo cáo cho | Sales Director/CEO | Sales Manager | Sales Supervisor/Sales Manager |
| Quản lý | Toàn bộ đội ngũ Sales | Một nhóm nhỏ nhân viên kinh doanh | Không quản lý nhân viên khác |
| Trách nhiệm |
|
|
|
3. Nhiệm vụ và trách nhiệm của một Sales Manager
Công việc của một Sales Manager đòi hỏi sự đa dạng và linh hoạt trong từng hoạt động. Nhìn chung, trách nhiệm của họ xoay quanh 3 yếu tố chính: Nhân sự, Hoạt động kinh doanh và Khách hàng.
3.1. Quản lý nhân sự
Sales Manager đóng vai trò như một người dẫn dắt, định hướng và tạo động lực cho đội ngũ Sales đạt hiệu quả công việc cao nhất.
Cụ thể, Sales Manager đảm nhiệm các công việc:
- Lên kế hoạch, chiến lược phát triển đội ngũ: Xây dựng đội ngũ Sales vững mạnh, chuyên nghiệp là nền tảng cho mọi thành công. Sales Manager cần phân tích điểm mạnh, điểm yếu của từng thành viên để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp, đồng thời tạo cơ hội phát triển cho từng cá nhân.
- Tuyển dụng, đào tạo, huấn luyện, kèm cặp nhân viên mới: Thu hút và giữ chân nhân tài là nhiệm vụ quan trọng. Sales Manager tham gia trực tiếp vào quá trình tuyển dụng, đào tạo kỹ năng, kiến thức sản phẩm và kỹ năng mềm cho nhân viên mới, giúp họ hòa nhập nhanh vào môi trường làm việc.
- Phân công công việc, giao chỉ tiêu KPI cho từng cá nhân, nhóm: Sales Manager phân chia mục tiêu chung thành các chỉ tiêu cụ thể, phù hợp với năng lực của từng cá nhân, nhóm, đảm bảo tính công bằng và thúc đẩy tinh thần trách nhiệm.
- Đánh giá hiệu quả công việc, đưa ra feedback và giải pháp cải thiện: Sales Manager cần phải đánh giá kết quả công việc thường xuyên, kịp thời giúp nhân viên nhận ra điểm mạnh, điểm yếu, từ đó có hướng cải thiện hiệu quả. Vị trí này cũng đòi hỏi phải đưa ra những lời khuyên, góp ý mang tính xây dựng, tạo động lực cho nhân viên phát triển.
- Tạo động lực, xây dựng tinh thần đội nhóm, gắn kết các thành viên: Một tập thể đoàn kết là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công. Sales Manager cần xây dựng môi trường làm việc tích cực, tổ chức các hoạt động gắn kết, tạo động lực cho team Sales.
- Xây dựng hệ thống khen thưởng, kỷ luật công bằng, minh bạch: Hệ thống khen thưởng, kỷ luật minh bạch, rõ ràng là động lực to lớn cho nhân viên nỗ lực phấn đấu.
Để quản lý đội ngũ Sales hiệu quả, Sales Manager cần nắm vững các kỹ năng giải quyết mâu thuẫn nội bộ, tạo động lực làm việc cho nhân viên, xây dựng văn hóa nhóm tích cực,...
3.2. Quản lý hoạt động kinh doanh
Sales Manager là người chịu trách nhiệm chính trong việc hoạch định chiến lược, phấn phối kế hoạch cho cấp dưới và đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra thuận lợi, hiệu quả.
Cụ thể, trong hoạt động kinh doanh Sales Manager cần:
- Nghiên cứu thị trường, phân tích đối thủ cạnh tranh, xác định khách hàng mục tiêu: Nắm bắt thị trường, thấu hiểu khách hàng mục tiêu là chìa khóa thành công. Sales Manager cần cập nhật thông tin thị trường, phân tích đối thủ, xác định phân khúc khách hàng tiềm năng để đưa ra chiến lược phù hợp.
- Xây dựng kế hoạch kinh doanh, chiến lược bán hàng tổng thể: Dựa trên phân tích thị trường và mục tiêu doanh nghiệp, Sales Manager xây dựng kế hoạch kinh doanh chi tiết, bao gồm mục tiêu, chiến lược, giải pháp và nguồn lực cần thiết.
- Đặt mục tiêu doanh số, KPI cụ thể cho từng giai đoạn (tháng/quý/năm): Mục tiêu rõ ràng là động lực cho team Sales. Sales Manager cần xây dựng hệ thống KPI cụ thể, đo lường được, khả thi và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp.
- Phân tích, đánh giá hiệu quả các chiến dịch bán hàng, đề xuất giải pháp tối ưu: Sales Manager theo dõi sát sao hiệu quả của từng chiến dịch, phân tích số liệu, đánh giá kết quả và đề xuất giải pháp tối ưu hóa hiệu suất.
- Theo dõi, kiểm soát doanh thu, chi phí, lợi nhuận của bộ phận kinh doanh: Sales Manager kiểm soát dòng tiền, chi phí, doanh thu và lợi nhuận, đảm bảo hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất.
- Lập báo cáo kết quả kinh doanh định kỳ, báo cáo đột xuất theo yêu cầu: Báo cáo kết quả kinh doanh giúp ban lãnh đạo nắm bắt tình hình, đưa ra quyết định điều chỉnh kịp thời.
Để xây dựng chiến lược bán hàng hiệu quả, Sales Manager cần trang bị kiến thức về marketing, branding, digital marketing,... và áp dụng linh hoạt các phương pháp nghiên cứu thị trường hiện đại.
3.3. Quản lý khách hàng
Sales Manager không chỉ là người bán hàng giỏi mà còn là "người giữ lửa" cho mối quan hệ bền vững với khách hàng. Vị trí này yêu cầu bạn cần phải:
- Xây dựng, phát triển và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng hiện có: Khách hàng hiện tại là tài sản quý giá. Sales Manager xây dựng mối quan hệ win-win với khách hàng dựa trên sự tin tưởng, tận tâm và chuyên nghiệp.
- Tìm kiếm, tiếp cận và thu hút khách hàng tiềm năng: Sales Manager không ngừng tìm kiếm khách hàng mới thông qua nhiều kênh, từ online đến offline, mở rộng thị trường và tăng doanh thu cho doanh nghiệp.
- Giải quyết thắc mắc, khiếu nại của khách hàng: Xử lý nhanh chóng, thỏa đáng các vấn đề phát sinh, khiếu nại của khách hàng, thể hiện sự chuyên nghiệp và uy tín của doanh nghiệp.
- Đảm bảo sự hài lòng của khách hàng về sản phẩm/dịch vụ: Mang đến trải nghiệm tích cực cho khách hàng trong suốt quá trình sử dụng sản phẩm/dịch vụ, từ đó xây dựng lòng trung thành và uy tín thương hiệu.
Để chăm sóc khách hàng hiệu quả, Sales Manager cần trau dồi các kỹ năng giao tiếp, ứng xử tình huống, thấu hiểu tâm lý khách hàng, xây dựng quy trình CSKH chuyên nghiệp,...
4. Yêu cầu đối với một Sales Manager chuyên nghiệp
4.1. Kỹ năng cứng
Kỹ năng cứng là nền tảng cho mọi hoạt động của Sales Manager, là "vũ khí" giúp họ phân tích, xử lý tình huống và đưa ra quyết định chính xác. Một Sales Manager cần thành thạo:
- Kiến thức chuyên môn về lĩnh vực kinh doanh, sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp: Nắm vững kiến thức chuyên môn là điều kiện tiên quyết. Sales Manager cần am hiểu sâu sắc về thị trường, sản phẩm/dịch vụ, đối tượng khách hàng, đối thủ cạnh tranh,... để xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.
- Kỹ năng lập kế hoạch, phân tích và quản lý rủi ro: Lập kế hoạch chi tiết, khoa học giúp Sales Manager kiểm soát tốt tiến độ công việc, phân bổ nguồn lực hợp lý và dự đoán trước rủi ro có thể xảy ra.
- Kỹ năng sử dụng các phần mềm quản lý bán hàng, CRM, báo cáo,...: Trong thời đại công nghệ 4.0, thành thạo các phần mềm quản lý bán hàng, CRM, báo cáo,... là lợi thế cạnh tranh không thể thiếu, giúp Sales Manager tối ưu quy trình, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công việc.
Tùy vào từng ngành nghề, lĩnh vực cụ thể, Sales Manager cần trang bị thêm những kỹ năng chuyên môn sâu hơn. Ví dụ: Sales Manager Bất động sản cần am hiểu về pháp lý, thị trường BĐS, Sales Manager ngành FMCG cần nắm rõ chuỗi cung ứng, kênh phân phối,...
4.2. Kỹ năng mềm
Nếu kỹ năng cứng là nền tảng, thì kỹ năng mềm chính là "chìa khóa" mở ra cánh cửa thành công cho Sale Manager. Một Sales Manager xuất sắc cần có:
- Kỹ năng giao tiếp, truyền đạt thông tin hiệu quả: Giao tiếp hiệu quả giúp Sales Manager truyền tải thông điệp rõ ràng, dễ hiểu đến đồng nghiệp, cấp trên và đặc biệt là khách hàng.
- Kỹ năng lãnh đạo, truyền cảm hứng và tạo động lực cho đội nhóm: Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ biết ra lệnh mà còn truyền cảm hứng, tạo động lực, khơi dậy tiềm năng của từng thành viên trong nhóm.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề, xử lý tình huống linh hoạt: Thị trường luôn biến động, phát sinh nhiều tình huống bất ngờ. Sales Manager cần bình tĩnh, sáng suốt phân tích và đưa ra giải pháp xử lý vấn đề nhanh chóng, hiệu quả.
- Kỹ năng đàm phán, thương lượng, thuyết phục khách hàng: Đây là kỹ năng "vàng" giúp Sales Manager chinh phục những khách hàng khó tính nhất. Kỹ năng đàm phán tốt giúp bạn hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp và thuyết phục họ "gật đầu".
- Kỹ năng quản lý thời gian, tổ chức công việc hiệu quả: Sales Manager thường xuyên phải xử lý nhiều công việc cùng lúc. Kỹ năng quản lý thời gian khoa học giúp họ tối ưu hiệu suất làm việc, hoàn thành deadline và đạt hiệu quả cao nhất.
- Kỹ năng làm việc nhóm, hợp tác và xây dựng mối quan hệ: Sales Manager là "nhạc trưởng" kết nối các cá nhân trong team Sales thành một tập thể vững mạnh, đoàn kết. Kỹ năng làm việc nhóm, hợp tác hiệu quả giúp tạo nên sức mạnh tập thể, chinh phục mọi mục tiêu.
- Khả năng chịu áp lực cao trong công việc: Nghề Sales luôn gắn liền với áp lực doanh số, cạnh tranh khốc liệt. Khả năng chịu áp lực tốt giúp Sales Manager vững vàng trước thử thách, giữ tinh thần lạc quan và đưa ra quyết định sáng suốt.
Kỹ năng mềm là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của một Sales Manager. Hãy không ngừng trau dồi, rèn luyện để hoàn thiện bản thân mỗi ngày.
5. Mức lương và cơ hội nghề nghiệp của Sales Manager
5.1. Mức lương
Mức lương của Sales Manager tại Việt Nam hiện nay khá hấp dẫn, được đánh giá là cao hơn so với nhiều ngành nghề khác. Trung bình, một Sales Manager có thể nhận được mức lương dao động từ 16.2 - 32.5 triệu đồng/tháng (cập nhật ngày 28/06/2024 theo vietnamworks), thậm chí có thể lên đến hàng trăm triệu đồng/tháng tùy vào năng lực và kết quả công việc.
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương:
- Kinh nghiệm: Kinh nghiệm là yếu tố quan trọng quyết định mức lương. Ứng viên có kinh nghiệm lâu năm, thành tích nổi bật sẽ được trả lương cao hơn.
- Ngành nghề: Mỗi ngành nghề có mức lương trung bình khác nhau. Những ngành "hot" như bất động sản, tài chính, công nghệ thông tin thường có mức lương hấp dẫn hơn.
- Khu vực làm việc: Mức lương tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM thường cao hơn so với các tỉnh thành khác do chi phí sinh hoạt cao hơn.
- Quy mô doanh nghiệp: Doanh nghiệp lớn, có tiềm lực tài chính mạnh thường có chính sách đãi ngộ tốt hơn, mức lương cao hơn cho Sales Manager.
- Doanh số đạt được: Đây là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của Sales Manager. Doanh số càng cao, hoa hồng, thưởng càng lớn, kéo theo thu nhập tăng lên đáng kể.
5.2. Cơ hội nghề nghiệp
Cơ hội học hỏi và phát triển:
- Sales Manager có cơ hội học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng chuyên môn, kỹ năng quản lý, lãnh đạo,... thông qua công việc thực tế và các khóa đào tạo chuyên sâu.
- Môi trường làm việc năng động, sáng tạo, nhiều thử thách giúp Sales Manager phát triển bản thân toàn diện, nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Cơ hội thăng tiến lên các vị trí quản lý cấp cao như Sales Director, Giám đốc Kinh doanh, thậm chí là CEO nếu chứng minh được năng lực và tâm huyết.
Nhu cầu tuyển dụng Sales Manager cao: Nhu cầu tuyển dụng Sales Manager hiện nay rất lớn và có xu hướng tăng cao trong những năm tới. Các doanh nghiệp ngày càng nhận thức rõ vai trò quan trọng của Sales Manager trong việc thúc đẩy doanh số, mở rộng thị trường, vì vậy họ sẵn sàng đầu tư để thu hút ứng viên tài năng.
6. Con đường thăng tiến của Sales Manager
Con đường thăng tiến của một Sales Manager thường đi theo các bước sau:
- Sales Executive/Sales Representative: Bắt đầu từ vị trí nhân viên kinh doanh, tích lũy kinh nghiệm thực tế, kỹ năng bán hàng và chăm sóc khách hàng.
- Sales Supervisor/Team Leader: Quản lý một nhóm nhỏ nhân viên kinh doanh, hỗ trợ đào tạo và giám sát công việc.
- Sales Manager: Đứng đầu bộ phận kinh doanh, chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh, hoạch định chiến lược và quản lý đội ngũ Sales.
- Sales Director/Head of Sales: Quản lý cấp cao, chịu trách nhiệm hoạch định chiến lược kinh doanh tổng thể, phát triển thị trường, quản lý hệ thống phân phối,...
- Giám đốc Kinh doanh/CEO: Điều hành toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Ngoài ra, Sales Manager có thể phát triển sự nghiệp theo hướng chuyên môn sâu hơn như:
- Business Development Manager: Chuyên trách về phát triển thị trường mới, tìm kiếm đối tác chiến lược, mở rộng quy mô kinh doanh.
- Area Sales Manager: Quản lý hoạt động kinh doanh của một khu vực địa lý nhất định.
7. Làm thế nào để trở thành một Sales Manager thành công?
Con đường trở thành Sales Manager chuyên nghiệp, gặt hái nhiều thành công đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng, tinh thần cầu tiến và bản lĩnh vững vàng.
Dưới đây là những yếu tố then chốt giúp bạn từng bước chinh phục mục tiêu:
Học vấn:
- Nên học ngành gì? Ưu tiên các ngành Kinh tế, Quản trị kinh doanh, Marketing, Thương mại điện tử,... để trang bị kiến thức nền tảng về kinh doanh, marketing, quản trị,...
- Bằng cấp nào là cần thiết? Yêu cầu tối thiểu là tốt nghiệp Cao đẳng, tuy nhiên, bằng Cử nhân hoặc cao hơn (Thạc sĩ, Tiến sĩ) là lợi thế cạnh tranh lớn khi ứng tuyển vào các doanh nghiệp lớn, vị trí quản lý cấp cao.
Kinh nghiệm:
- Bắt đầu từ đâu? Hãy bắt đầu từ những vị trí nhân viên kinh doanh, thực tập sinh tại các công ty, tập đoàn lớn để tích lũy kinh nghiệm thực tế, làm quen với môi trường làm việc chuyên nghiệp.
- Cần tích lũy những kinh nghiệm gì? Tập trung vào các kỹ năng bán hàng, chăm sóc khách hàng, xây dựng mối quan hệ, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm,... Kinh nghiệm thực tế chính là "trường học" tốt nhất giúp bạn trưởng thành và phát triển.
Chứng chỉ:
Có nên tham gia các khóa học, chứng chỉ về Sales & Management? Hoàn toàn nên. Các chứng chỉ quốc tế về Sales & Management như Professional Sales Management (PSM), Certified Sales Professional (CSP), Certified Sales Leadership Professional (CSLP),... là "tấm vé thông hành" giúp bạn khẳng định năng lực với nhà tuyển dụng, nâng cao giá trị bản thân và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Phát triển bản thân:
- Rèn luyện kỹ năng, phẩm chất: Hãy chủ động trau dồi kỹ năng cứng và kỹ năng mềm cần thiết cho Sales Manager. Tham gia các khóa học, đọc sách, tham gia các hoạt động ngoại khóa, học hỏi từ đồng nghiệp, chuyên gia,... Bên cạnh đó, luôn giữ tinh thần cầu tiến, ham học hỏi, không ngừng cải thiện bản thân để thích ứng với sự thay đổi không ngừng của thị trường.
- Xây dựng thương hiệu cá nhân: Trong thời đại công nghệ số, xây dựng thương hiệu cá nhân chuyên nghiệp trên các nền tảng mạng xã hội như LinkedIn, Facebook,... giúp bạn tiếp cận nhà tuyển dụng tiềm năng, mở rộng mạng lưới quan hệ và tạo dựng uy tín trong ngành.
Trở thành Sales Manager thành công không phải là đích đến mà là một hành trình dài đầy thử thách và cơ hội. Hãy trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng vững vàng, bản lĩnh kiên cường và tinh thần luôn sẵn sàng "cháy" hết mình với nghiệp Sales!
Xem thêm:
